Kovid pandemisi sonrası artan mevsimsel enfeksiyon hastalıkları, en çok çocukları olumsuz etkiliyor. Bu kış, çocuk aciller, çocuk hastalıkları servisleri ve ağır bakımlar, viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle mevsiminden evvel dolmaya başladı. İstanbul’da pek çok hastanenin çocuk acillerine bilhassa yüksek ateş ve boğaz ağrısı ile başvuranların sayısı günlük 1000-1500 kişiyi buluyor. Uzmanlar, pandemiden sonra birinci kere maskesiz geçirilen bu kışın en çok çocukları vurduğunu kaydediyor. ABD ve Avrupa’dan bildirilen ve telaşa yol açan Strep A enfeksiyonundan, viral ensefalitlere, çocuklar pek çok hastalık etkeniyle karşı karşıya.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Acil ve Çocuk Sıhhati Hastalıkları Klinik Şefi Prof. Dr. Sevecen İtimat, “Menenjit etkenleri de damlacık yoluyla yahut teneffüs salgıları ile bulaşabiliyor. Ülkemizdeki başarılı aşılama programları sayesinde bakteriyel menenjit hadiselerini neredeyse hiç görmüyorduk. Ne yazık ki şu anda aşıyla önlenebilir Hib menenjiti yahut ‘streptococcus pneumonia’ bakterisine bağlı menenjitlerini de görmeye başladık” dedi.
BU YIL ENFEKSİYONLAR ÇOCUKLARDA AĞIR SEYREDİYOR, YATIŞLAR FAZLA
Kovid sonrası birinci sefer bu kadar ağır bir viral üst ve alt teneffüs yolu enfeksiyonları ile karşı karşıya olunduğunu anlatan Prof. Dr. İnanç, “Buna paralel olarak menenjit, meningoensefalit hadiselerinde da bir artış gözlemliyoruz. Acillere çok sayıda hasta başvurusu gerçekleşiyor. Örneğin bizim acilimizde her gün 1500-1600 civarı hasta başvuruyor. İstanbul’da öteki kliniklerde de durum benzeri formda. Doğal bu hastaların kimileri çok ağır seyrettiği için, acillerden meskenlerine gönderilemiyor ve servise yatırılıyor. Kimileri da ağır bakımlara alınıyor. Buralarda da önemli bir ağır hasta ve yatış gerektiren hasta yoğunluğu kelam konusu bugünlerde” dedi.
“AŞIYLA ÖNLENEBİLİR MENENJİTLER GÖRÜYORUZ”
Prof. Dr. İtimat, bu yıl hiç alışılmamış patojenlerle menenjit görmeye başladıklarını kaydederek şunları söyledi: “Örneğin kliniğimizde, bizim ülkemizde yüzde 98 oranında aşılama ile önlenebilen bakteriyel menenjitleri yine görmeye başladık. Menenjit olguları damlacık yahut teneffüs yoluyla bulaşabiliyor. Ülkemizde aşılama programları sonrası bakteriyel etkenleri çok az görürdük, hatta neredeyse hiç görmüyorduk bu yıla kadar. Virüse bağlı menenjit etmenleri öne çıkıyordu. Bu yıl Eylül ayı itibariyle daha çok, erken bebeklik periyodunda enterovirüs (ishale neden olan bir virüs) menenjitlerini görüyorduk. Ne yazık ki şu anda aşıyla önlenebilir Hib menenjiti üzere, ‘streptococcus pneumonia’ üzere menenjitleri de görmeye başladık. Bilhassa Kovid devrinde artan aşı kararsızlığı nedeniyle, tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de aşılama oranları düşmeye başladı.”
“AŞI TAKİP SİSTEMİMİZ BAŞARILI, LAKİN AİLE İSTEMİYOR”
Çocukların aşılanmasının ne kadar kıymetli olduğunu, bilhassa bu önlenebilir menenjit hadiseleriyle da görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. İtimat, “Ülkemizde çocukluk çağı aşı uygulama programları çok başarılı bir biçimde takip ediliyor. Aslında birçok Avrupa ülkesine nazaran aşılama oranlarımız çok çok yüksek. Fakat aileler aşı için onam vermediğinde, biz tabiplerin de yapabileceği bir şey kalmıyor. Burada asıl rol, aileye düşüyor. Ne yazık ki önlenebilir hastalıkları görmeye başladık. Bilhassa menenjit hadiseleri nitekim çok ölümcül, hayatta kalan çocuklarda da önemli sakatlıkları bırakıyor” dedi.
İNATÇI ATEŞ, ŞUUR DEĞİŞİKLİĞİ, KUSMA
Menenjit aşılarının birinci 2 aydan itibaren bebeklere ülkemizde sistemli ve fiyatsız olarak uygulandığına dikkat çeken Prof. Dr. İtimat, menenjitin belirtilerinin de başlarda rastgele bir kolay ateşli enfeksiyon hastalığından ayırt edilemeyebileceğini söyleyerek şu ikazlarda bulundu: “Belirtiler teneffüs yolu enfeksiyonu ile başvuran hastalardan çok farklı değil. Özgün bir klinik tablosu yok. Birinci başta, bilhassa küçük çocuklarda ateş, huzursuzluk, kusma ve iştahsızlık dikkat çekiyor. Büyük çocuklarda ise baş ağrısı yapabiliyor. Bu bahiste da dikkatli olmamız gerekiyor. Bilhassa ısrar eden inatçı ateş, döküntü varlığı, şuur değişikliği, birebir vakitte inatçı kusmalar olursa çabucak doktora başvurmaları gerekir. Zira menenjitlerde erken tedavi ve erken teşhis, hem sekel (sakatlık) oranını, hem de vefatları önemli bir biçimde azaltır.”
STREP A İLERİDE KALP HASARINA YOL AÇABİLİR
Geçtiğimiz hafta, Avrupa ve ABD’de alarm yaratan Strep A bakterisi nedeniyle 10’dan fazla çocuk ömrünü yitirdi. Prof. Dr. İnanç, daha çok boğaz enfeksiyonuna yol açan Strep A etkeninin ülkemizde de görülmeye başlandığını söyleyerek bu bakterinin hakikat antibiyotik dozu ile tedavi edilmediğinde ileride önemli kalp hastalıklarına yol açabileceğini kaydetti. Prof. Dr. İnanç, “Çocuklarda boğaz ağrısı, ateş, bazen uzun sürebilen ateşe neden olabiliyor A kümesi streptokok enfeksiyonlarında. Bunlar yalnızca boğaz enfeksiyonuna değil, tedavi edilmezse uygun antibiyotik tedavisi almazsa ileride kalp hastalıklarına da sebep olabiliyor” diye konuştu.
“RSV’DEN HASTANEYE YATIŞ DAHA UZUN SÜRÜYOR”
Ayrıyeten Kovid öncesi periyodu ve şu anı kıyasladığımızda, acil müracaatlarında artışla paralel olarak daha ağır seyreden RSV enfeksiyonlarının da dikkat çektiğini kaydeden Prof. Dr. Sevecen İnanç, kelamlarını şöyle noktaladı: “Nispeten daha küçük bebeklerde rastlıyoruz. Kovid öncesi periyotlardaki RSV enfeksiyonlarına nazaran şu an buna bağlı hastaneye yatışlar da daha fazla. Ayrıyeten hastanede yatış müddetleri de pandemi öncesi devirdeki RSV salgınlarına nazaran biraz daha uzun. Bu nedenle çocukların kalabalık yerlerden uzak tutulması, tahminen Kovid devrinde olduğu üzere okullarda ve toplu taşımalarda maske kullanımı; teneffüs yoluyla yayılan bu enfeksiyonlara karşı âlâ bir tedbir olabilir.”