Haber7/ Fuat Öner
Çocuk parkı, otoparkı, bahçesi hatta havuzu olan bir güvenlikli sitede yaşamak herkes için cazip görünse de bedeli giderek ağırlaşmaya başladı.
Yükselen maliyetlerle birlikte peyzaj, havuz paklığı, çocuk parkının bakımı üzere masraflar aidat fiyatlarını çığ üzere büyütüyor.
SİTE AİDATLARINA YÜZDE 100 ARTIRIM KAPIDA
Yılda bir defa yapılan aidat artırımları, temmuz ayında minimum fiyata gelen orta artırım sonrası işçi masrafları münasebet gösterilerek tekrar zamlanmıştı. Ocak 2023’te site aidatlarına yüzde 100’e aşan artırımlar kapıda.
Mevcut haliyle kiralarla yarışan aidatlara yılbaşında yeni bir artırım daha gelecek olması şimdiden sitelerde oturan ev sahiplerini ve kiracıları kara kara düşündürmeye başladı.
10 BİN TL’Yİ AŞAN AİDATLAR VAR
Yapılan bir araştırmaya nazaran, İstanbul’da site aidatlarına son 1 yılda yüzde 80-85 aralığında artırım yapıldı. Hatta kimi lüks semtlerde ve bilhassa havuzlu sitelerde bu sayı yüzde 150’leri bile aştı. Adeta denetimden çıkan site aidatlarında lüks sitelerde 8-10 bin TL’yi ödeme yapan bile var.
ADETA KENDİ DAİRESİNE KİRA ÖDÜYORLAR
Aidatlardaki çok yükseliş hem sitelerde oturan mesken sahiplerini hem de kiracıları yeni arayışlara itmiş durumda.
Kirada oturan vatandaşlar aidatla bir arada iki kira öder hale gelirken, mesken sahipleri ise kendi dairelerinde adeta kiracı oldular.
VATANDAŞLAR SİTELERDEN KAÇMAYA ÇALIŞIYOR LAKİN…
Yılbaşındaki aidatlara beklenen yüzde 100’lük artırımı ödemek istemeyen istemeyen bir çok vatandaş ise sitelerden taşınmak isterken, kiralık daire bulamamaktan şikayetçi.
YASAL HUDUT YOK
Aidatlara yapılacak artırımlar içi, bulundukları sitedeki kirayı geçmeme dışında yasal bir hudut bulunmuyor. Aidat artırımları çoklukla enflasyon, taban fiyat artış oranı ya da yönetimce belirlenen farklı bir sayıya nazaran her yıl yine belirleniyor.
AİDAT UYARISI: TOPLANTILARA KATILIN
Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında site aidatlarını belirleme yetkisi site idaresine ilişkin. Aidatları belirlemek için Kat Malikleri Heyeti, yılda bir kezden az olmamak üzere toplanıyor.
Yüksek aidat artışlarıyla karşılaşılmaması için konut sahiplerinin bu toplantılara iştiraki büyük kıymet taşıyor. Zira bu şura, maliklerin sayı ve arsa hissesi bakımından yarısından ziyadesiyle toplanıyor ve oy çokluğuyla karar veriyor.
YÖNETİM PLANINI DENETİM EDİN
Site aidatlarında en değerli noktalardan biri de İdare Planı. 1+1, 3+1 ve 4+1 dairelerden oluşan bir sitede şayet idare planında ‘Herkes eşit aidat ödeyecek’ şeklinde bir karar varsa, bu adaletli olmayan bir aidat toplamaya neden oluyor. Lakin başta dikkatle incelenmeden kabul edilen idare planından ötürü itiraz etme bahtı da kalmıyor.
Uzmanlar ise konut satın alırken ‘Yönetim Planı’na güzel bakılmalı ve genel suralara katılarak da site idare bütçesine itiraz etme hakkını elde etmeliler ihtarında bulundu.
AİDATI KONUT SAHİBİ Mİ KİRACI MI ÖDER?
Eğer meskende kiracı varsa kiracı, kira mukavelesinde aksi kararlaştırılmadıkça kiralananın olağan kullanımı için gerekli paklık ve bakım masraflarını ödemekle yükümlü.
“AİDATLAR VERİLEN HİZMETLE ORANTILI”
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa: “Bir binanın, sitenin aidatı verilen hizmetle orantılı. Birtakım konutlarda yalnızca kapıcı gelip haftada bir defa merdivenleri temizleyip gidiyor, kimilerinde çöpler toplanıyor, markete gidiliyor, birtakım binalarda güvenlik oluyor, kimilerinde ise yüzme havuzu oluyor. Sağlanan hizmet ölçüsünde bir aidat belirleniyor. Aidatların yükselmesi de hizmet bedelinin yükselmesinden kaynaklanıyor. Merkezi sistem ısınma varsa, soğutma varsa, doğalgaza ve yakıta gelecek artırım otomatik olarak aidatı da yükseltiyor. Garaj, güvenlik, yüzme havuzu varsa buna uygun aidat belirleniyor. Kendi kendine yükselen bir aidatı yok”
“YÖNETİM PLANINDA YAZIYORSA ÖDEMEK ZORUNDASINIZ”
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz: “Bir taşınmazı satın alırken ya da kiralarken idare planını okumuyoruz. Bu nedenle 4+1 ile 1+1 dairelerin aidatlarının birebir olduğuna dair düzenlemeye, idare planına yazılmışsa, mecburen bu bağlı kalıyorsunuz. Olağanda 4+1 ile 1+1 daire eşit aidat ödemek zorunda değil. Adaletli olan da bu değil ancak, idare planında bu yazıyorsa mecbur kalınıyor. Yöntemsiz birtakım artışlar yapılmışsa da, hakim müdahalesiyle giderilmesi her vakit mümkün” diye konuştu.