Türkiye ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, Gelir Yönetimi Başkanlığının (GİB) faydalanıcısı, Merkezi Finans ve İhale Ünitesinin (MFİB) ihale ve kontrat makamı, PwC Türkiye’nin de yüklenicisi olduğu “Kayıt Dışı İktisadın Azaltılması Kapsamında Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi ve Kurumlar Ortası Bilgi Paylaşımının Artırılmasına Yönelik Teknik Yardım Projesi”nin kapanış merasimi Sheraton Ankara Otel’de gerçekleştirildi.
Bayrakdar, konuşmasında, toplumsal refahın artırılmasına olumsuz tesirleri olan kayıt dışı iktisat sıkıntısının, hem ülke hem de tüm dünyanın gayret ettiği temel sorunlardan biri olduğunu söyledi.
Kayıt dışılığın ülke ekonomilerinde rekabet eşitsizliği, gelir dağılımında bozulma, vergi gelirlerinin tam kavranamaması, kamu yatırımlarının finansmanında kaynak eksikliği, kayıt dışı istihdam üzere birçok meseleye yol açtığına dikkati çeken Bayrakdar, kayıt dışı ekonomik aktiviteleri kayıtlı hale getirmek için öncelikle bunların iz bırakmasını sağlamak ve bunu takip etmek gerektiğini bildirdi.
Bayrakdar, bunun sağlanması için yalnızca mevzuat düzenlemeleri yapılmasının kâfi olmadığını, bunların takibi için teknolojinin imkanlarından yararlanarak önemli bir elektronik altyapı kurulmasının ehemmiyet arz ettiğini söyledi.
Türkiye’de genel bütçe vergi gelirlerinin değerli bir kısmının takip ve tahsilinin GİB tarafından gerçekleştirildiğine işaret eden Bayrakdar, bu bağlamda GİB’in, mükelleflerin haklarını gözeterek yüksek kalitede hizmet sunmak, vergiye istekli ahengi sağlamak ve mükellef odaklılık temel unsurlarına nazaran vazife yaptığını, kayıt dışı iktisatla aktif bir halde çaba ettiğini anlattı.
“Sürekli gelişim halinde çaba devam edecek”
Bayrakdar, yıllar içinde bir yandan yapılan mevzuat düzenlemeleri bir yandan dijitalleşme istikametinde atılan adımlarla bu mevzuda çok kıymetli aralık katedildiğine dikkati çekerek, Başkanlığın öbür kamu kurumlarıyla da elektronik ortamda karşılıklı bilgi paylaşımı yaptığını kaydetti.
Ekonomik aktivitelerin izlenmesinin yalnızca ülke içi değil, ülke dışından alınan datalarla de gerçekleştirildiğini belirten Bayrakdar, bu kapsamda otomatik bilgi değişimi çerçevesinde çok sayıda ülkeden Türkiye mukimlerinin finansal hesap bilgilerinin alındığını söyledi.
Bayrakdar, ilgili mevzuatın gözden geçirilmesi ve yasal boşlukların tahlil edilmesi, kayıt dışı iktisada karşı çaba stratejilerinin belirlenmesi, sektörel kontrol ve izleme planlarının ve kurumlar ortasında faal data paylaşımın geliştirilmesi faaliyetlerine dayanak sağlayan proje için, Bakanlığın Merkezi Finans ve İhale Ünitesi tarafından yürütülen ihale süreci sonunda PwC ile mukavele imzalandığını hatırlattı.
Denetim kapasitesinin güçlendirilmesi ve kurumlar ortası bilgi paylaşımının geliştirilmesi bileşenlerinden oluşan projede, ilgili ve bağlı kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının paydaş olarak yer aldığını belirten Bayrakdar, projenin uygulama sürecinin Aralık 2022’ye uzatıldığını anlattı.
Bayrakdar, kayıt dışı iktisatla uğraşın süreklilik arz eden bir süreç olduğunu tabir ederek, şöyle konuştu:
“Dolayısıyla bu kapsamda yapılanlar hiçbir vakit kâfi olmayacak ve daima gelişim halinde ilgili paydaşlarımızla da bağlantı içinde bu gayret devam edecektir. Ayrıyeten kayıt dışı iktisadın önlenmesi yalnızca bir kurumun değil, tüm kurumların içinde olması gereken ve toplumsal dayanağı de gerisine alan bir çabayı gerektirmektedir. Bu bağlamda gerek Bakanlığımız gerekse de öbür kurumlarla birlikte hem toplumsal farkındalığı sağlamak hem de kayıtlı ekonomiyi güçlendirmek için geçmişte olduğu üzere gelecekte de uğraşımız devam edecektir.”
“Gündem gerçek vakitli denetim”
PwC Türkiye Kıdemli Şirket Ortağı Cenk Ulu da şu anda gündemin gerçek vakitli kontrol, ön doldurmalı beyanname sistemi üzere ileri data analitiğinin, data madenciliğinin ve robotik uygulamaların kullanılması olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Burada dataların canlı olarak gerçek vakitli toplanması, şeffaflık, donanımların verimli biçimde kullanılması, daha süratli beyanname ve vergi iade süreçleri, daha nokta atışı inceleme tespitleri ana avantajlar olarak karşımıza çıkıyor. Natürel ki yeni teknolojilere adapte olmak, teknoloji yatırımlarının maliyeti ve siber güvenlik gibi hususlar, adreslenmesi gereken kıymetli ögeler. GİB’in planlı ve sürdürülebilir formda uyguladığı dijital ataklar ile bu süreç başarılı formda devam edecektir.”