Kamuoyunda Emeklilikte Yaşa Takılanlar EYT olarak isimlendirilen emeklilik yaşı düzenlemesi aralık ayı içinde TBMM ye urfa escort gelecek Yaklaşık 5 milyon kişiyi kapsayacak düzenleme hem çalışanlar hem de patronlar için şu sıralarda gündemin en değerli başlıkları ortasında Özellikle patron cephesinde kıdem tazminatı yükü ve nitelikli istihdam kaybı uşak escort kaygıları yüksek
İş dünyası etraflarından edinilen bilgilere nazaran patronlar 2023 yılında taban fiyat artışına bağlı olarak emekli olacaklara yapılacak yüklü kıdem tazminatı ödemelerinin işletmelerin finansman muhtaçlığını artıracağını düşünüyor Tıpkı vakitte van escort EYT yasalaştığında firma bazında değişmekle birlikte işgücü kaybının ortalama yüzde 20 düzeylerinde olacağını düşünen patronlar en çok da işletmelerde 45 55 yaş neslinde en ehil kümedeki kıdemli ve nitelikli işgücü kaybının ortaya çıkaracağı meselelerden korkulu Toplumsal Güvenlik Sistemi açığının azaltılması için önümüzdeki devirlerde sigorta prim oranlarının yükseltilmesinin gündeme geleceğini düşünen kimi patronlar emekli olanların istihdamının devam etmesi durumunda toplumsal güvenlik destekleme prim oranı yüksek olduğu için işletmelerin prim yükünün de artabileceğine işaret ediyor
TİSK BAKANLIĞA RAPOR SUNDU
İş dünyasının bahsi geçen EYT telaşları Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu da TİSK gündeme taşıdı Bir basın açıklaması yapan TİSK Lideri Özgür Burak Akkol beklentilerin karşılanması yanında patrona önemli yükler getirmeyecek bir düzenleme yapılmasını istediklerini açıkladı TİSK Lideri Özgür Burak Akkol EYT düzenlemesinin tesirlerini somut bulgularla ve bilgilerle inceleyen tahlil tekliflerini de içeren bir rapor hazırladıklarını belirterek TİSK in çalışanların refahını öncelediğini bu yaklaşımla EYT düzenlemesini de desteklediklerini bildirdi
Akkol Bu hususta birçok temasta bulunduk ve çalışmamızı Bakanlığımız ile de paylaştık Tüm tarafların mevzudan beklentilerini karşılayacak bir tarafın beklentilerini karşılarken öteki tarafa önemli yükler getirmeyecek biçimde tasarlanmış ülkü bir tahlilin üretileceğine olan inancımız tam Düzenlemenin ülkü bir metotla devreye alınmasının kamu emekçi ve patron için değerli bir gelişme olacağını düşünüyoruz dedi
AKKOL GLOBAL REKABETÇİLİĞİ ETKİLEYEBİLİR
İşveren tarafının EYT düzenlemesinin nitelikli iş gücü kaybı ve başta kıdem tazminatı yükü olmak üzere patrona ek maliyetleri gözetecek bir düzenleme beklediğini vurgulayan Akkol muhtemel düzenlemenin işgücü piyasasındaki istikrarlar açısından kritik ehemmiyette olduğunu tabir etti EYT düzenlemesinin global rekabetçiliği de etkileyecek yıllara yayılabilecek tesirlerin kelam konusu olduğunu vurgulayan Akkol kıdem tazminatı yükünün yönetilmesini kıymetli bulduklarını vurgulayarak Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için ise toplumsal güvenlik takviye primlerindeki patron maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet tesirleri ortaya çıkabilir ikazında bulundu Akkol bu maliyet yükünün teşvik ve kolaylıklarla hafifletilmesini istediklerini vurguladı
KAYIT DIŞILIKLA UĞRAŞ KIYMET KAZANACAK
Akkol nitelikli işgücünün çalışmaya devam etmesinin önemsedikleri bir başka bahis olduğunu da belirterek Her 4 işletmeden 3 ü hali hazırda nitelikli işgücüne erişim sorunu yaşadığını bildiriyor erişimin daha da zorlaşmaması kritik Bu nedenle EYT li çalışanlardan emekli maaşlarını alırken mevcut işlerinde devam etmek isteyenler için tahlil üretilmesi birçok dal ve işletme için ehemmiyet taşıyor sözünü kullandı Bu hususta teminatlı esneklik tekniklerinin yaygınlaştırılmasını da önerdiklerini belirten Akkol Nitelikli çalışan açığı kaynaklı tesirlerinin yaşanmaması için bu tahlillerin kritik olduğunu düşünüyoruz dedi Kayıt dışılıkla çabanın mümkün EYT düzenlemesiyle birlikte ehemmiyet kazanacağını belirten Akkol bütüncül bir çaba beklediklerini yükümlülüklerini yerine getiren işletmelerin desteklenmesinin değer kazandığını öne çıkardı
EYT DE 4 KRİTİK SORU
EYT KAPSAMINA KİMLER GİRİYOR
1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Toplumsal Sigortalar Kanununa 4447 sayılı Kanunla eklenen süreksiz 81 inci unsurun B bendi ile 8 Eylül 1999 dan evvel sigortalı olanların emekliliği hak etme şartları değiştirildi Bu tarihten sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık müddeti ve prim gün sayısının yanında yaş şartı da aranmaya başlandı Değişiklikten evvel emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık mühleti ve prim gün sayısındaki şartların karşılanması yetiyordu Değişiklik öncesinde bayanlarda 20 erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık müddeti ve 5000 gün şartını yerine getirenler emekli olabiliyordu 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar emeklilikte yaşa takılanlar EYT kapsamına giriyor Emeklilikte yaşa takılanlar emeklilik şartlarında 1999 da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini yaş kaidesi aranmadan sigortalılık mühleti ve prim günü şartlarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor Bu kapsama giren 4 milyon kişinin bulunduğu belirtiliyor
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK
EYT kapsamına girenlerin prim eksiği varsa bunu birkaç yolda tamamlama imkanı bulunuyor Erkekler için askerlik bayanlar için doğum borçlanması primlerin tamamlanması için iki seçenek olarak öne çıkıyor
SİGORTALILIK MÜDDETİ BİTMEYENLERİN DURUMU NE OLACAK
Primini doldurup sigortalılık müddetini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekecek Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024 e kadar tüm EYT lilerin sigortalılık müddeti tamamlanmış olacak
EYT Lİ OLANLAR EMEKLİ OLMAK ZORUNDA MI
İş Kanunu na nazaran emeklilik nedeniyle iş kontratını sonlandırma hakkı çalışana ilişkin Patron bir çalışanı zorla emekli edemiyor
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ NE DİYOR
KIDEM TAZMİNATI YÜKÜ KESİNLİKLE HAFİFLETİLMELİ
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ÜST KURULUŞU OSBÜK LİDERİ MEMİŞ KÜTÜKCÜ EYT ile ilgili kamuoyunda kıymetli bir beklenti oluştuğu lakin buradaki düzenlemelerin iş gücü ve istihdam piyasasını da gözeterek yapılması çok kıymetli EYT uygulamasının hayata geçmesi halinde işletmelerimiz hem nitelikli insan kaynağı açısından hem de kıdem tazminatı açısından farklı bir tabloyla karşılaşabilir Burada bilhassa işletmelerimizde oluşacak kıdem tazminatı yükü işletmelerimizi finansal açıdan zorlayacak bir noktaya gelmemeli Enerji hammadde iş gücü üzere alanlarda artan maliyetlerden ötürü işletme sermayelerinde erime yaşayan firmalarımızın EYT den ötürü oluşabilecek kıdem tazminatı yükü çeşitli teşvik ve takviyelerle kesinlikle hafifl etilmeli
İŞTEN ÇIKMAYI VE ÇIKARMAYI KOLAYLAŞTIRACAK
TÜRKİYE BEYAZ EŞYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ TÜRKBESD İDARE KONSEYİ ÜYESİ MUSTAFA LAÇİN EYT kazanılmış bir hak sorgulanamaz son derece saygılıyız Bu tazminatı verdikten sonra kimi çalışanlar ayrılmak isteyebilir ki bu firmanın güç kaybı manasına gelir Ya da işlerinde yolunda gitmeyen birtakım patronlar de EYT li çalışmak istese de onu işten çıkarabilir İşten çıkmayı da çıkarmayı da kolaylaştıracak bir durum kelam konusu olacak Birebir vakitte ortaya çıkacak bir kıdem tazminatı yükü var Bilhassa finansmana ulaşmanın bu kadar güç olduğu bu periyotta ortaya çıkacak kıdem tazminatı yükü nakit akışlarını etkileyecek Hasebiyle hem iş barışı ve iş güvenliği açısından hem de getireceği finansal yük ile ilgili patronun dertlerinin dikkate alınması gerekiyor Bilhassa tazminat ödemeleri noktasında bir kolaylık sağlanması gerekebilir
YENİ YILDAN EVVEL FORMÜL GETİRİLMELİ
TOBB HAZIR GİYSİ VE KONFEKSİYON BÖLÜMÜ MECLİS LİDERİ ERDEM FAYAT Firmalar bazında farklılık göstermekle birlikte kıdem tazminatı yükü çok fazla olacak Firmaların nakit akışını yönetmekte zorlandığı finansmana ulaşmak noktasında çok önemli sorun yaşadığı bir devirde bu türlü bir yükün gelmesi işletmelerde önemli mağduriyet yaratabilir Hükümetimizin bununla ilgili de bir düzenleme yapacağını düşünüyorum Bunun nasıl ödeneceği ile ilgili bir opsiyon olmalı Aralıkta bu mevzuda bir ödeme formülü getirilmezse tazminatı aralıkta ödeyemeyenler için yeni yılda daha yüklü bir faturayı finanse etmek gerekebilir Zira bir sonraki yıl yeni değerlendirmelerle hesaplanacak kıdem tazminatı Yani asgari ücret zammına bağlı olarak kıdemde de artış olacak Örnek olarak 31 Aralık ta tazminat yükü 100 milyon TL ise bu 1 Ocak ta 150 milyon TL ye hatta daha üst bile çıkabilir Hasebiyle erken vakitte bir düzenleme açıklanıp şirketlerin seçeneklerinin ne olduğunu bilmesi değerli
NİTELİKLİ ELEMAN KAYBI İŞLETMELER İÇİN YIKIM OLABİLİR
TOBB PLASTİK KAUÇUK VE KOMPOZİT SANAYİ MECLİS LİDERİ YAVUZ EROĞLU Şu an bilhassa yetişmiş eleman genel olarak bir numaralı sorun Yetişmiş şirket deneyimi ve hafızası olan bilgi birikimi taşıyan bireylerin şirketten ayrılması büyük bir yıkım manasına gelir Yalnızca maddi kayıp üzere değil bu mevzu yetişmiş bir kişiyi kaybetmek çok büyük kasvet şirketler için hele ki katma bedelli iş yapmanın değerinden bahsettiğimiz bu devirlerde Düzenlemeler yapılırken iş dünyasının bu dertlerinin da kesinlikle dikkate alınmasını isteriz Zira bu vasıfsız eleman kaybı üzere değil yetişmiş eleman kaybı olacak Bunu göz önünde bulundurarak bir çalışma yapılmasını isteriz
TOPLUMSAL GÜVENLİK UZMANI RESUL KURT
45 EYT li çalışan için 4 5 milyon TL tazminat bütçesi gerekebilir
Sosyal Güvenlik Uzmanı Resul Kurt EYT düzenlemesi ve düzenlemenin iş dünyasına tesirlerini kıymetlendirdi Şu an 5 milyon civarı olan EYT linin ne kadarının istihdamda olduğunu varsayım etmenin sıkıntı olduğunu söyleyen Kurt “Ancak şunu net olarak söyleyebiliyoruz ki EYT düzenlemesi yasalaştığında çok sayıda çalışan kıdem tazminatını alarak işten ayrılacak. Örneğin bir şirket yaş üzerinden kıymetlendirme yapıp, EYT kapsamındaki 45 çalışanı için bugünkü kıdem tazminatı tavanı ile karşılık ayırdığında, ayırması gereken bütçe 4,5 milyon TL. Olağan bu sayılar çalışanın ne kadar mühlet o işyerinde çalıştığına ve fiyatın yüksekliğine nazaran farklılık gösterecek” dedi. Emekçi tarafında hem kıdem tazminatı ödenmesi ve hem de emekli aylığı bağlanması ile yeni bir gelir oluşacağına dikkat çeken Kurt, şöyle devam etti: “2008 öncesi sigortalılar emekliyken çalışma hakkına da sahip olduğundan hane halkı gelirinin yakın vadede arttığına şahit olacağız. Patron açısından bakarsak 2023 yılı için üretim maliyetlerinin artmasına ve EYT nedeniyle işten ayrılan çalışanların yerine yeni işçi işe alımlarına şahit olacağız. Kamu açısından ise EYT’lilere yaşlılık aylığı bağlanacak olması, bağlanan yaşlılık aylığı sonra uzun vadeli sigorta kollarında EYT kapsamında emekli olanlar ismine prim ödenmeyeceği için çalışan ve emekli nüfus oranının tabir edildiği, Toplumsal Güvenlik Sistemi’nin finansmanı için değerli olan aktüel istikrarın önemli derecede etkileneceğin düşünüyorum.”
Kademeli verilmesi gündeme gelebilir
İşverenin yükünü hafifletmek ismine bir çalışma bulunmadığına işaret eden Kurt bu noktada kıdem tazminatı dışında kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesinin gündeme gelebileceğini lisana getirdi Esasen bu cins toplumun genelini ilgilendiren değerli bir hususta kesinlikle emekçi ve patron kesitleri başta olmak üzere akademisyen ve uygulamacıların da görüş ve teklifleri dikkate alınarak bir çalışma yapılmasının daha uygun olacağına işaret eden Kurt Toplumda EYT konusunda büyük bir beklenti oluşmuştur Bu beklentiler de göz önünde bulundurularak çalışma yapılmalıdır Bilhassa EYT kapsamında olmasına karşın emekli olmayarak çalışmaya devam edenler için de bu mühletler için aylık bağlama oranı yükseltilmelidir diye konuştu