Amerikan medyasının en güçlü kanallarından CNN International’da, Türkiye’deki seçimlere dair bir tahlil oynatıldı.
Fareed Zakaria’nın yaptığı değerlendirmede; Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “tek adam” yönetimine son verme ve ülkede demokrasiyi tekrar inşa etmeyi hedeflediğini, tarihçilerin ileride bu seçimi Türkiye’nin son gerçek ve özgür seçimi olarak adlandıracağını belirtti.
Anti-Erdoğan propagandasının yapıldığı yayında, Erdoğan’ın otoriter idare anlayışının birbirinden farklı dünya görüşleri olan Millet İttifakı’nı birleştiren en kıymetli neden olduğu kaydedildi.
İşte Fareed Zakaria’nın değerlendirmesinden satırbaşları:
“- Devletin birçoklarını 20 yılı aşkın müddettir sıkı bir halde denetimi altında tutan bir adam (Erdoğan), mesleğinin en güçlü uğraşıyla karşı karşıya.
– Erdoğan, dünyanın en tehlikeli illiberal örneklerinden biri. 2017 yılında, başkanlığı altında iktidar gücünü konsolide etmesine müsaade veren referandumu kıl hissesi kazandı. Başbakanlık ofisini kapattı ve hükümetteki üst seviye yetkilileri tek taraflı olarak atadı.
EKONOMİK VAATLER
– Tarihsel olarak Erdoğan, bilhassa de son 10 yılın büyük bir kısmında, popüleritesini ülkesinde sağladığı büyümeye borçlu. Lakin Erdoğan, bunu durumu otoriter idare biçimini perçinlemek ve halkın takviyesini sağlamlaştırmak için kullanıyor. Erdoğan insanların hayat kaidelerinde iyileştirmeler yaparak, gücünü sürdürme konusunda aykırı görüşleri denetim altında tutuyor. Fakat bu durum fonksiyonunu yitirmiş üzere duruyor. Ülkedeki enflasyon yüzde 85.5 düzeyine ulaştı. Erdoğan’ın faiz oranlarını düşürme konusunda kararlı bir tavır sergilemesi ise, birçok ekonomist tarafından eleştirildi.
DEPREMLER VE İNŞAAT SEKTÖRÜ
– Bunun yanında hükümet, on binlerce insanın hayatını kaybetmesi ve milyonlarca kişinin yerlerinden olmasına neden olan sarsıntılarla çaba ediş biçimi hakkında birçok sert tenkide maruz kalıyor.
– Öte yandan insanlar, Erdoğan’ın inşaat bölümünde patlama yaşatmasına karşın binaların dayanıksız bir formda inşa edildiği gerekçesiyle eleştiriyor.
ALTI PARTİNİN BİRLEŞMESİ
– Erdoğan için asıl zorluk ise, beklenmedik biçimde birleşen muhalefet bloğu olarak görülüyor. Sosyal demokratlar ve çok sağcı seküler İslamcılardan oluşan 6 parti, tek bir adayın (Kemal Kılıçdaroğlu) gerisinde birleştiler.
– Erdoğan’ın otoriter idare anlayışı ve gücü elinde tutuşu, muhalefetin bir ortaya gelmesinde tesirli oldu.
– Millet İttifakı olarak isimlendirilen bu oluşum, Erdoğan’ın tek adam idaresine son verme ve ülkede demokrasiyi yine inşa etme gayesini taşıyor.
– Daha evvel bürokrat olarak misyon yapmış olan Kılıçdaroğlu, liderlik karizmasına sahip olmasa da toplumu birleştirme vaadiyle Erdoğan’ın karşısına çıkıyor.
ERDOĞAN’IN MEDYA GÜCÜ
– Natürel ki Erdoğan hala seçimi lehine manipüle etmek için birçok araca sahip. Türk medyasının çoğunluğunu denetim edebiliyor ve yayın akışına müdahale edebiliyor. Mahkemeler üzerinde tesiri var ve binlerce siyasi muhalif iktidar tarafından mahpusa atıldı.
– Ayrıyeten, seçim zaferi elde etmenin birtakım yasal formülleri de var. Erdoğan’ın güçlü bir tabanı var ve muhafazakar olan, kırsal kesimde yaşayan bu taban, Erdoğan’ı kendileri üzere düşünen bir başkan olarak görüyorlar.
SON ÖZGÜR VE GERÇEK SEÇİM
– Öte yandan anketlerde muhalefetin az bir farkla önde olması, insanların hayal kırıklılığının (hükümete karşı) bir ispatı üzere.
– Türkiye’deki en büyük umut, artan illiberalizme karşın seçimlerin hala nispeten özgür olmasıdır. Eğer Erdoğan artan otoriterliğine karşın seçimlerde yenilirse, bu durum Türk seçmenlerin dayanıklılığını ve seçim sistemine olan ilham verici inancı saysesinde olacaktır. İlaveten bu yarış, Türk demokrasisinin tabiatı hakkında bir seçimden daha fazlası.
– Erdoğan milliyetçi telaffuzla tabanı kışkırtan popülist bir seçim siyaseti modeline öncülük etti. Polarizasyonu kullanarak muhalefete saldırdı ve gerçek dışı bir ortamın gelişmesine önayak oldu.
– Eğer hükümet ve ortakları yenilirse, otoriter rejime yanlışsız giden ülke dönüşüme (demokrasiye dönüş) açık bir hale gelir. Ancak şayet iktidar tekrar kazanırsa, büyük olasılıkla bir sonraki periyodunu pekiştirmek için (otoriter yönetimini) ağır efor harcayacaktır.
-Tarihçiler ileride, bu seçim hakkında, Türkiye’nin son gerçek ve özgür seçimi olduğunu söyleyebilir.”