Bakan Nebati’nin açıklamaları şöyle:
Bu mübarek Ramazan gününde, Selçuklu’nun kadim başşehri ve Mevlana’nın gönül pınarı Konya’mızda sizlerle bir ortaya gelmiş olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum.
Bu vesileyle, kardeşliğin, paylaşmanın, rahmetin, mağfiretin ve kaç hoşlukların habercisi olan mübarek Ramazan ayımızı tebrik ediyor, sizleri sevgiyle ve hürmetle selamlıyorum. 11 vilayetimize ilaveten Sivas, Bingöl, Kayseri, Mardin, Tunceli, Niğde ve Batman’ın birtakım yerleşim yerlerini etkileyen büyük sarsıntılar ve sonrasındaki sel felaketlerinden ötürü Ramazan ayına bu sene maalesef buruk hislerle başladık.
Tüm bu elim felaketlerde hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yakınlarına ve milletimize başsağlığı, tedavisi devam eden vatandaşlarımıza da acil şifalar diliyorum.
Tarihin şahitlik ettiği en büyük afetlerden biri karşısında devletimiz ve milletimiz birbirine kenetlenmiş, yeniden tarihin gördüğü en güçlü dayanışma ve yardımlaşma örneğini sergilemiştir. Sergilemeye de çok şükür devam ediyoruz. Kadim ve hoş Konya’mızın hem büyükşehir hem de ilçe belediyeleri sarsıntı felaketinin birinci gününden itibaren adeta seferber olmuş, depremzede vatandaşlarımıza kucak açmıştır. Şahsım olarak ben ve başka bakanlarımız da sarsıntının birinci gününden bu yana büyük oranda afet bölgesindeyiz. Daha iki gün önce Hatay’da depremzede vatandaşlarımızla buluştuk. Konya Büyükşehir Belediyemizin ve ilçe belediyelerinin altyapı çalışmalarından enkaz kaldırmaya, konteyner kentlerin kurulmasından yeme-içme hizmetlerine kadar nasıl canla başla çalıştıklarına şahsen şahitlik ettik. Bizler, afetlerin yol açtığı tüm problemleri, işte bu birlik ve dayanışma ruhumuzu her daim canlı tutarak inşallah en kısa mühlet zarfında elbirliğiyle aşacağız.
2002 yılından bugüne, ülkemizin yakaladığı güçlü ve istikrarlı büyüme sonucunda birçok ilimiz üzere Konya’mız da mevcut potansiyelini geliştirerek atılım yapma fırsatı yakaladı. Bereketli toprakları, teşebbüsçü ve dinamik insan kaynağıyla Konya, bu devri en uygun pahalandıran vilayetlerimizden biri olmayı başardı.
Nitekim 2004 yılında 11,5 milyar lira üretim yapan kentimiz 2021 yılında tam olarak 149 milyar lira üretim performansına ulaştı. Konya’mız, 2002 yılındaki 130 milyon dolarlık ihracatını 21 yılda 25 katından daha fazla artırarak 2023 yılı Mart ayında yıllık bazda 3,3 milyar dolara kadar yükseltti.
Bu performansıyla Konya, 2022 yılında Türkiye genelinde en çok ihracat yapan 12’nci ilimiz olmuştur. 2002 yılında dış ticaret açığı veren ilimiz, global ticarette göstermiş olduğu yüksek performans sayesinde 2023 yılı Şubat ayı prestijiyle yıllık bazda 1,8 milyar Dolar fazla vermeyi başarmıştır.
Konya’mız son 21 yılda artan yatırımlarla ve 50 binden fazla KOBİ’siyle ülkemizin en dinamik, en kıymetli sanayi ve ticaret merkezlerinden biri pozisyonundadır.
2022 yılında Konya’da faaliyet gösteren 6 bin 808 esnaf ve sanatkârımıza Halk Bankası vasıtasıyla yaklaşık 1,8 milyar liralık Hazine faiz dayanaklı kredi kullandırdık. Bu yılın birinci 3 ayındaysa 3 bin 545 esnaf ve sanatkârımıza bu kapsamda sağladığımız dayanak 1,3 milyar liraya ulaşmıştır.
İlerleyen devirde de yatırımların önünü açmaya ve yatırımcılarımızı güçlü bir formda desteklemeye devam edeceğiz.
Konya ilimiz 18,7 milyon dekarlık ziraî alanıyla ülkemizin en büyük ekilebilir alanını oluşturuyor.
2022 yılında Konya’da toplam 37 bin 39 ziraî üreticimize Ziraat Bankası vasıtasıyla 10 milyar liranın üzerinde Hazine faiz takviyeli kredi sağladık. Bu yılın birinci üç ayındaysa toplamda 18.016 üreticimize 4,4 milyar liralık kredi imkânı sunduk.
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
Tüm ülkeler son yıllarda ticaret savaşlarıyla başlayan ve her geçen gün yenileri eklenerek artan birçok problemle başa çıkmaya çalışıyor. Salgının, savaşın, iklim, besin ve güç krizlerinin arka arda geldiği, her geçen gün jeopolitik tansiyonların global resesyon risklerini beslemeye devam ettiği bir süreçte bizler gecikmeksizin Türkiye İktisat Modelimizi devreye aldık.
Model sayesinde bu şiddetli periyotta birçok riski bertaraf edebilmemizin yanı sıra büyümede, istihdamda, ihracatta ve turizmde tarihi rekorlar kırmaya devam ediyoruz.
2022 yılında kaydettiğimiz yüzde 5,6’lık büyüme ile G-20 ülkeleri ortasında en süratli büyüyen ülkelerden biri olduk ve Modelimizin meyvelerini böylelikle toplamaya başladık. Sanayi ve turizm gibi Döviz getirici üretken dallarımız Cumhuriyet tarihimizde hiç olmadığı kadar güçlendiler. Makine ve teçhizat yatırımlarındaki büyüme 13 çeyrekten bu yana kesintisiz sürüyor. İktisattaki büyüme ivmesi, istihdamımıza da son derece olumlu formda yansıyor. Bu yılın Ocak ayında 31,8 milyon bireyle istihdamda tarihi yüksek seviyeyi yakaladık.
Türkiye İktisat Modeli kapsamında uyguladığımız isabetli siyasetler ve ihracatçılarımızın uğraşlarıyla Cumhuriyet tarihimizin rekor ihracat düzeylerine çıkmış bulunuyoruz. Ülkemiz bugün 228 ülke ve bölgeye ihracat yapan, Mart 2023 prestijiyle yıllıklandırılmış olarak 255,7 milyar dolar ihracat gerçekleştiren bir ülke pozisyonundadır.
Rekorlar kırdığımız bir öteki alan da turizm kesimi olmuştur. 2022 yılında 51,4 milyon ziyaretçi ve 46,3 milyar dolar turizm geliriyle turizmin Altın yılı olan 2019 yılındaki performansımızı da geçmeyi başardık.
Öbür taraftan, global emtia fiyatlarındaki sert artışlar, 2021 yılı sonundaki kur hareketi ve başka global ekonomik sarsıntılar sebebiyle 2022 yılını maalesef yüksek bir enflasyonla geçirdik.
Bu gelişme karşısında ilgili tüm Bakanlıklarımızla uyum içerisinde kapsamlı bir siyaset setini hayata geçirdik ve uygulamaya devam ediyoruz.
2022 yılı Kasım ayından bu yana düşüş eğilimi devam eden enflasyon, 2023 yılı Mart ayında yıllık 50,5 düzeyine gerilemiştir.
Enflasyonda yaşanan bu düşüşte, döviz kurunda sağladığımız istikrar ve beklentilerdeki güzelleşmenin tesiri yadsınamaz. Önümüzdeki devirde bu eğilimin devam etmesini ve enflasyonun tedrici bir formda gerilemesini bekliyoruz.
Bu müddet zarfında, fiyatlı çalışanlarımızın gelirlerini artırmaya dönük kararlı adımlarımıza ve temel muhtaçlık eserleri başta olmak üzere vazgeçtiğimiz KDV gelirlerine karşın mali disiplinden de asla taviz vermedik.
Elde ettiğimiz güçlü büyüme performansı, sahip olduğumuz mali alan ve yapısal değişimlerdeki kararlılığımız sayesinde amaçlarımıza emin adımlarla ilerliyoruz.
Başta zelzele felaketi olmak üzere tüm zorlukları aşmak için, güçlü kamu maliyemizin bize sunduğu mali alanı en verimli biçimde kullanarak ülkemizin ilerleyişini kesintisiz sürdürebilecek güce önce Allah sahibiz.
Türkiye İktisat Modelimizle, sektörel ve bölgesel muhtaçlıkları dikkate alıyor; konjontürel gelişmeleri yakından takip ederek gereken tüm adımları hiç gecikmeden atıyoruz. Modelimizin başarısı neredeyse tüm makroekonomik göstergelerdeki güzelleşmeyle kanıtlanmış durumdadır.
Gayelerimiz değişmedi, uyguladığımız her bir siyasetin da sonuna kadar gerisindeyiz.
Önümüzdeki devirde de yüksek büyüme ve nitelikli istihdam artışı amaçlarımıza hakikat kararlılıkla ilerleyecek, tüm politikalarımızı bu tarafta hayata geçireceğiz.
Yenilikçiliği ve girişimciliği destekleyecek, ihracat odaklı büyümeye devam ederek kaynaklarımızı üretken alanlara yönlendirmeyi sürdüreceğiz.
İnsanımızın refahı ve huzurunu merkeze alan bir yaklaşımla, istikrarlı ve giderek daha da güçlenen bir iktisat her daim önceliğimizdir.
Türkiye Yüzyılı’nda, ülkemizin her alanda dünyanın en büyük 10 iktisadı ortasında yer alması için daima birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Bugüne kadar, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde verdiğimiz her kelamın nasıl ki gerisinde durduysak, bundan sonra da birebir kararlılık ve çabayla ilerleyeceğimizden kimsenin en ufak bir kuşkusu dahi olmasın.
DEPREM SONRASINDA BAKANLIĞIMIZIN SAĞLADIĞI DAYANAKLAR VE ALDIĞI TEDBİRLER
Deprem ve sel felaketlerinin olumsuz tesirlerini en aza indirmek maksadıyla tüm gücümüzle çalışıyoruz. Bütçemiz başta olmak üzere tüm imkânlarımızı en faal biçimde kullanıyoruz. Zelzelenin çabucak ertesinde AFAD’a 100 milyar lira tahsis ettik ve şu ana kadar da yaklaşık 40 milyar lira nakit transferi yaptık. Zelzeleden etkilenen vatandaşlarımıza ve hayatını kaybeden kardeşlerimizin yakınlarına nakdi yardımlarda bulunuyoruz. Konteyner kentlerin dışında barınacak olan vatandaşlarımıza taşınma ve kira yardımı sağlıyoruz. DASK kapsamında bugüne kadar toplam 11,5 milyar lira hasar ödemesi gerçekleştirdik.
Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman vilayetlerimizde ve Elbistan, Islahiye, Nurdağı, Antakya ilçelerimizin tamamında DASK’a iletilen tüm hasar belgelerini inceledik ve ödemelerin tamamını yaptık. Malatya ve Şanlıurfa vilayetlerimizdeki hasar evraklarının tamamının incelemelerini de iki gün içinde tamamlayarak bu vilayetlerimizde de tüm DASK ödemelerini yapmış olacağız.
Başka vilayetlerimizde de en geç bu ayın sonuna kadar tazminat bedellerinin tamamını ödemeyi hedefliyoruz. Afet bölgesinin yine imar ve ihyasını sağlamak için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile birlikte çalışmalarımızı sürdürüyor, Hazine olarak gereken her türlü finansmanı sağlıyoruz. Birinci etapta sarsıntı bölgesindeki 11 vilayetimizde vatandaşlarımıza 100 binden fazla konteyner mesken kuruyoruz.
Kalıcı konutların temellerini de atmaya başladık. Kelam verdiğimiz üzere bir yıl içinde 319 bin konut ve köy meskeninin imalini tamamlayarak toplamda 650 bin konut inşa edeceğiz.
Ülkemiz genelinde üretim süreci başlayan konut, iş yeri, köy konutu ve hastane sayısı 56 bini geçmiştir. Öte yandan, riskli alanlarda yer alan ya da kendisi riskli olan yapıların kentsel dönüşümüne ait sağladığımız dayanakların limitlerini de artırıyoruz. Sağlayacağımız katkı sayesinde vatandaşlarımız 0,79 vade farkı imkânıyla 1 milyon 250 bin liraya kadar kentsel dönüşüm kredisinden yararlanabilecektir. Ev sahiplerinin yanı sıra en az 1 yıldır riskli yapıda oturan kiracıların da bu krediden faydalanabilmesine imkân sağlıyoruz.
İLAVE DESTEKLEYİCİ TEDBİRLER
Deprem felaketinin akabinde, Bakanlık olarak vatandaşlarımızı ve gerçek dalımızı destekleyici ilave önlemleri de süratle hayata geçirdik.
Zelzeleden etkilenen vilayetleri zorlayıcı sebep kapsamına aldık. Bölgedeki mükelleflerimizin vergi ile ilgili yükümlülüklerini erteledik.
Bölgedeki esnafımızı desteklemek üzere KGF paketlerinin hacminde kıymetli bir artışa giderek 250 milyar liralık KGF limitini 350 milyar liraya kadar yükselttik. 20 milyar liralık kefalet hacmine sahip Sarsıntı Bölgesi İşletme Masrafları Takviye Paketi’ni ve Sarsıntı Bölgesi Yatırım Takviye Paketi’ni uygulamaya aldık.
Blgedeki esnaf ve sanatkârlarımızın kredilerini erteledik. Sarsıntıdan ziyan gören KOBİ’lerimize finansman muhtaçlıklarını karşılayabilmeleri için 1,5 milyon liraya kadar faizsiz kredi sağladık.
Afetten etkilenen vilayetlerimizi süratle ayağa kaldırmak için sarsıntıdan en çok etkilenen kısımlardan birisi olan çiftçilerimizin kredilerini 1 yıl mühletle faizsiz erteledik.
Byükbaş için 500 lira, küçükbaş için 50 lira yem dayanağı sağladık. Mazot ve gübre takviyemizi nakdi olarak vermeye başladık. Ayrıyeten, çiftçilerimizin zelzele afeti sebebiyle telef olan tüm hayvanlarını da teğe bir telafi edeceğiz.
Diğer yandan, milletimizin geneline yönelik dayanakları de hayata geçirmeye devam ediyoruz. En düşük emekli maaşını 2.000 lira artırarak 7.500 liraya yükselttik. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nda emeklilerimize ödenen bayram ikramiyesini de 2.000 liraya çıkardık. Tüm bu düzenlemeler EYT’li kardeşlerimizi de kapsamaktadır.
Bir huzur ve müsamaha kenti olan Konya’mızda Mevlâna Hazretleri ne hoş de buyurmuş:
Cömertlik ve yardım etmede akarsu üzere ol.
Şefkat ve merhamette güneş üzere ol.
Diğerlerinin kusurunu örtmede gece üzere ol.
Hiddet ve asabiyette meyyit üzere ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak üzere ol.
Hoşgörülükte deniz üzere ol.
Ya olduğun üzere görün ya da göründüğün üzere ol.
İşte bizler bu hoş hasletlerin, bu büyük medeniyetin mirasçılarıyız.
Karşımıza hangi sorun çıkarsa çıksın asla yakınmıyor ve tekrar Mevlâna Hazretlerinin veciz bir biçimde söz ettiği üzere çok âlâ biliyoruz ki: “Dert, beşere yol gösterir.”
Tüm zorluklar karşısında, tam da bu anlayışla yeni yollar bulmaya, krizleri fırsata çevirmeye devam ediyoruz.
Bizler afetlerin açtığı tüm yaralar kapanana kadar gece gündüz demeden ve durmadan çalışacağız. İnşallah tüm maddi kayıplarınızın yerine, çok daha güzellerini de yeniden beraberce koyacağız. B mübarek Ramazan gününde Ulu Rabbim birliğimizi, beraberliğimizi, kardeşliğimizi ve dirayetimizi daha da güçlendirsin inşallah.
On bir ayın sultanı olan bu kutsal ayın, milletimize ve tüm insanlığa rahmet, merhamet ve kurtuluş olmasını can-ı gönülden temenni ediyor, her birinizi muhabebetle selamlıyorum.
Allah’a emanet olun.