Bölge Adliye Mahkemesi, patronlarca personellerin arabulucuya götürülerek arabuluculuk muahede dokümanının düzenlenmesinin geçerli bir arabuluculuk faaliyeti olmadığına hükmetti.
Son devirde yaygınlaşan arabuluculuk sistemiyle yıllar sürecek davaların önüne geçiliyor. Patronların bir kısmı, ferdi yahut toplu işten çıkarmaları arabulucu yoluyla yapmayı tercih ediyor. Arka niyetli birtakım patronlar ise birçok vakit çalışanın arabulucuyu dahi görmeden imzaladığı muahede tutanakları yahut direkt işyerinde gerçekleştirilen arabuluculuk toplantıları ise sürece gölge düşürüyor. Emekçilere, fesih sebebiyle, sadece bir kısım alacakları ödenirken, muahede tutanakları sonunda tüm personellik alacaklarına yer verilerek ‘diğer tazminat ve personellik alacakları bakımından işe iade davası da dahil olmak üzere hak talebinde bulunamayacağı tarafında anlaşmışlardır’ tabirlerine yer veriliyor. Arabuluculuk sürecini başlatmak isteyen uyanık işverenlere berbat haber Bölge Adliye Mahkemesi’nden geldi.
Aynı işyerinde çalışırken kapı önüne konulan personeller, işverenin ayarladığı arabuluculuk ofisine götürüldü. Tüm personeller, ofisin bulunduğu binanın farklı katlarında arabulucu tutanağına imza attı. İşe iade davası açamayan kimi çalışanlar, durumu yargıya taşıdı. Mahkeme, çalışanların itirazını reddetti.
Karar istinafa götürülünce devreye giren Bölge Adliye Mahkemesi (BAM), emsal nitelikte bir karara imza attı. Kararda şu tabirlere yer verildi:
“Müşahhas uyuşmazlıkta davacının ihtiyari arabulucuya yöntemine uygun bir müracaatının olmadığı, yapıldığı belirtilen görüşmelerde, bir çok çalışana tıpkı formda sırayla davalı patronun bulunduğu plazada birebir blokta farlı bir katta evrakların imzalatıldığı ortadadır. Türk Borçlar Kanunu’nun 420. unsuruna karşıt bir biçimde ibra tesiri kazandırılmaya çalışıldığı, tazminat ve alacaklarla ilgili olarak kanıt oluşturma ve dava açma yasağı oluşturma tarafında gayret içine girildiği anlaşılmaktadır. Bütün bu süreçlerin yordamına uygun bir arabuluculuk müracaatının ve görüşmesinin yapılmadığı üzere mevzuat kararları çerçevesinde arabuluculuk mutabakat dokümanının düzenlenmediği sonucuna varılmaktadır. Bu nedenle, dava tarihi itibariyle taraflar ortasında 6325 sayılı kanun kararları dikkate alındığında yapılan süreçler geçerli ihtiylari arabuluculuk faaliyeti olarak nitelendirilemez. Mevzuat kararları çerçevesinde yordamına uygun, geçerli bir tutanak düzenlenmediği ortadadır. Dava tarihi prestiji ile zarurî arabuluculuk kuralının yürürlüğe girdiği de dikkate alınarak davaya mevzu iş mukavelesinin feshinin geçersizliği ve işe iade talebi tarafından işin temeline girilerek sonuca gidilmesi gerekirken hukuken geçerli bir mutabakatın varlığı kabul edilerek ‘arabuluculuk faaliyeti sonunda muahedeye varılan bahislerde dava açılamayacağı’ istikametindeki münasebetle davanın reddine karar verilmesinin evrak çerçevesine uygun olmadığı anlaşılmıştır.”