Kobalt, nikel ve lityum, bakır, alüminyum, grafit ve silisyum üzere eserlerin talep ağır elementler olması bekleniyor. Bölüm temsilcileri de bu eserlerdeki rezervlerin işlenerek üretime kazandırılmasına odaklanırken, böylelikle ihracat ve iktisada sağlanan katkının da artacağına dikkat çekiyor.
DÜNYADA 90 TANE VAR, 77’Sİ TÜRKİYE’DE
Dünyanın her ülkesinde endüstriye, tarıma hammaddeyi sağlayan kesim madencilik olarak göze çarpıyor. Türkiye, 7 bölgesinde de maden çıkarabilen hatta dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden 77’sine sahip bir ülke. Türkiye, maden çeşitliliği olarak dünyada 10’uncu sırada yer alıyor. Bugün, Zonguldak’ta manganez, kömür, Elazığ ve Muğla’da krom, Artvin, Rize, Elazığ, Balıkesir ve Kastamonu’da kentlerde bakır, Sivas ve Malatya’da demir üzere madenler çıkarılıyor. Keza, stratejik madenlerden borda da dünya rezervinin yüzde 60’ından fazlasına sahibiz.
Ancak, madenler işlenmediği sürece iktisada kıymet kazandıramıyor. Geçen yıl ihracatta 6 milyar dolara ulaşan bölümün, öbür dallara sağladığı hammadde kaynağı ile ülke iktisadına yaklaşık 40 milyar dolar kazandırdığı iddia ediliyor. Yeşil dönüşüme uygun madenler paha kazanacak “Yeşil dönüşüm” dünyanın önceliği haline geldi. Hasebiyle yeni madenler de ön plana çıkacak.
DEV REZERV: TÜRKİYE’YE AVANTAJ SAĞLAYACAK
Yeniden dönüştürülebilir, sürdürülebilirlik sağlayan madenler kıymet kazanacak. Boksit, bu madenlere bir örnek oluşturuyor. Başta AB olmak üzere dünyanın değer verdiği alüminyumun hammaddesi olan boksit, bilhassa Mersin ve civarında önemli bir rezerve sahip. Elektrikli araçlara olan talebin artmasıyla alüminyuma olan talebin de artacağı düşünüldüğünde boksit rezervlerinin çıkarılıp işlenerek ülke iktisadına kazandırılması Türkiye’ye avantaj sağlayacaktır.
DÜNYADAN TALEP YAĞACAK
Stratejik eserlere olan talep artacak 2040 yılına gelindiğinde birtakım madenlere bugünden 15-16 kat daha fazla muhtaçlık duyulacağı varsayım ediliyor. Uzun vadede bilhassa kobalt, nikel ve lityumun çok daha büyük talep görmesi bekleniyor. Bu eserlere ek olarak, bakır, alüminyum, grafit ve silisyum üzere birçok maden stratejik kıymete sahip olacak. Bu madenlerin geleceği şekillendirecek elementler olacağı iddia ediliyor. Pil, batarya ve katalizörlerin yanı sıra 21’inci yüzyılın kilit dalları olan taşınabilir bağlantı aygıtları, petrokimya, elektrikli araba, uçak sanayilerinde ağır kullanılan kobalt, dünyada katma kıymetli sanayi eserlerinin en değerli elementlerinden biri kabul ediliyor. Kilogram bedeli 48 dolarlarda olan kobaltta işlenmesiyle 60 dolarları buluyor. Maden kesiminin temsilcileri de, bu değişime nazaran durum almak gerektiğini belirterek, var olan kaynakların hemen üretime kazandırılması gerektiğinin altını çiziyor.
İHRACATIMIZ 30 MİLYAR DOLARI AŞABİLİR
Ekonomim’in haberine nazaran, 2020 yılında 1,6 trilyon dolarlık büyüklüğe sahip olan global madenciliğin 2021’de yüzde 12’lik bir büyüme oranıyla 1,8 trilyon dolara ulaştığı iddia ediliyor. 2025 yılında ise bu hacmin 2,4 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Oluşan hacimde Türkiye’nin geçen yıl yaptığı 6 milyar dolarlık ihracat, var olan rezerv büyüklüğü düşünüldüğünde potansiyelinin hayli altında kalıyor. Türkiye, potansiyelimizi kullanabilir ve madenciliğin gayri safi ulusal hasıladan aldığı hissesi dünya ortalaması olan yüzde 7 düzeylerine çekebilirse, ihracatımızı 30 milyar doların üzerine çıkarabilir.
222 MADEN ALANI 57,8 MİLYON LİRA TABAN BEDELLE İHALEYE ÇIKTI
Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, 222 adet maden alanı için ihaleye çıkıyor. İhaleye ait genel duyuru Resmi Gazete’de yayımlandı. Açık artırma yöntemiyle gerçekleştirilecek ihalede, müracaat gelmeyen alanlar yine ihale edilecek ve teklif meblağının yüzde 20’si oranında teminat alınacak. İhaleler 9 Ocak ile 20 Ocak 2023 tarihleri ortasında gerçekleştirilecek. Yüklü olarak 2 ve 4’üncü küme madenlerin yer aldığı ihalelerde, alanların 66 tanesi için 339 bin 396 lira, 155 tanesi için 226 bin 264 lira, 1 tanesi için de 361 bin liralık taban bedel belirlendi.
Ekonomim’in yaptığı hesaplamaya nazaran 222 maden alanı için belirlenen toplam bedel 57 milyon 827 bin lira. İhalesi gerçekleştirilecek maden alanlarının bulunduğu vilayetler şöyle: Adana, Adıyaman, Afyon, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Ardahan, Aydın, Balıkesir, Bayburt, Bilecik, Bitlis, Bolu, Burdur, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sakarya, Siirt, Sivas, Şırnak, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Van, Yozgat.