Yargıtay’ın 2021’de verdiği bir kararına atıf yapılarak, konut kiraları için getirilen yüzde 25’lik artış sınırlamasını aşan ölçüde ödeme yapan kiracıların yaptıkları fazla ödemelerin iadesini talep edebilecekleri istikametindeki yorumu kıymetlendiren Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu emsal kararın kiracıların lehine olduğunu belirtti.
Umut Yeniocak, habere bahis olan Yargıtay kararının, kiracısı tacir olan bir iş yeri kirasıyla ilgili olduğunu ve kiracının kirasını yatırırken dava hakkını gizli tutarak ödeme yaptığını belirterek, kararda, ‘7161 sayılı kanunun 59. unsuru ile 6217 sayılı kanunun süreksiz 2. hususunda, tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranının temel alınacağına ait kararın, akdedilmiş öteki kira kontratlarının yenilenmesinde de uygulanacağı açıkça belirtilmiş olup, kanunun yayın tarihinden itibaren derhal uygulanması gerekeceğinden, bu prestijle, birinci derece mahkemesince kira bedelinin tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranının temel alınarak belirlenen kira bedeli üzerinden, davacının istirdadını istediği alacağın hesaplanarak karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır’ denildiğini kaydetti.
Yeniocak, her ne kadar Yargıtay Başkanlığı yaptığı açıklamada bu kararın yüzde 25’lik artış kuralıyla teması olmadığını belirtmiş olsa da hukukî açıdan ilişkinin çarçabuk kurulabileceğine işaret etti. Yeniocak’a nazaran, bahsi geçen kararında Yargıtay; 2019’da getirilen TÜFE sınırlamasının, mevcut kontratlara de derhal uygulanması gerektiğini ve kiracının, bu artış oranını aşan ölçüdeki kira ödemelerinin iadesini talep edebileceğini söylüyor.
Yeniocak, bu tarafıyla kararın, yüzde 25’lik artış sınırlaması bakımından da emsal teşkil edebileceğinin altını çizdi.
Yeniocak, “Bu kararın özünde yatan sebep, kanunun emredici kuralına muhalif biçimde yapılan kira artış muahedesinin Yargıtay tarafından geçerli olarak kabul edilmemesidir” dedi.
Yeniocak, “Yüzde 25’lik artış sınırlamasının kiracı ile yapılan muahede sonucunda aşılması hâlinde, yapılan bu muahede da pekâlâ kamu nizamını ilgilendiren emredici bir kurala terslik sebebiyle geçersizdir (kesin hükümsüzdür)” diye konuştu.
Yeniocak, böylelikle geçersiz bir muahedeye dayalı olarak verilen fazla kira bedelinin iadesinin talep edilebileceğini söyledi.
Bazı hallerde ise, geçersizliği (kesin hükümsüzlüğü) ileri sürmenin hakkın berbata kullanılması manasına gelebileceğini de kaydeden Yeniocak bu durumda, somut uyuşmazlığın şartlarına nazaran bu tespiti hâkimin yapabileceğini belirtti.
Yeniocak, “Ancak bilhassa konut kiracıları bakımından muhafaza maksadıyla getirilmiş bir artış sınırlamasının uygulamasında kiracının fazladan ödediği paranın iadesini talep etmesi hakkın berbata kullanılması olarak bedellendirilemez. Aksi hâlde, artış sınırlamalarının manası kalmaz” değerlendirmesini yaptı.