’16 Kasım Dünya KOAH Günü’ teması, ‘Sağlıklı nefes, sağlıklı hayat’ olarak belirlendi. Sıhhat Bakanlığı’nca yapılan açıklamada, dünyada KOAH nedenli 2019’da 3,22 milyonu bulan vefat sayısının, 2007- 2017’de yüzde 17,5 arttığı belirtildi. ‘Dünya KOAH Günü’ kapsamında konuşan Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, dünyada mevt nedenleri ortasında 3’üncü sırada yer alan KOAH’a ait pak hava solunması teklifinde bulundu.
KOAH nedeniyle her yıl 3 milyondan fazla kişinin hayatını kaybettiğini ve hastalığın tedavi edilebilir olduğunu kaydeden Prof. Dr. Özlü, “KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı sözcüklerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma aslında. Nefes darlığıyla bu tıkanma kendini muhakkak eder. Hastalar genelde başlangıçta yokuş çıkarken, merdiven çıkarken, nefeslerinin daraldığını tabir ederler. Daha sonraki periyotta düz yolda da bu nefes darlığı hissederler. İlerleyen periyotta de istirahat halinde nefes darlığı olmaya başlar hatta bu nefes darlığı günlük işlerini yapmalarına mahzur olabilir, onları yatağa bağlı hale getirebilir, oksijene bağlı hale getirebilir. İlerleyici bir hastalıktır. Süreğen bir hastalıktır ve önlenebilir, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Dünyada en çok ölümlere neden olan hastalıklar ortasında yer alır. Şu anda dünyada mevt nedenleri ortasında üçüncü sırada yer alıyor. Her yıl 3 milyondan fazla kişi KOAH nedeniyle maalesef ölüyor” dedi.
‘SİGARA İÇMEYEN BİREYLERDE DE KOAH GÖRÜLEBİLİR’
KOAH’ın ortaya çıkmasının genel nedenlerinden birinin sigaraya bağlı olduğunu aktaran Prof. Dr. Özlü, “Sigara içmeyen şahıslarda de KOAH görülebilir. Burada daha çok solunan havada yer alan ziyanlı gazlar ve tozlar etken olarak kelam mevzusudur lakin genelde olguların 3’te 2’si etkin sigara kullanıcısıdır ve sigaraya bağlı olarak KOAH geliştirir. Öbürleri de mesleksel ortamda soluduğu gazlara, tozlara bağlı olabilir. Ya da mesken içi ortamda solunan yanma, ısınma, pişirme maksadıyla yakılan yakıtların ortaya çıkardığı duman ve gazların solunması ile ya da atmosfer havasındaki kirleticilerin solunmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Genel olarak bu ziyanlı gaz ve tozların uzun yıllar tekrarlayan teneffüs alanını takiben bu hastalık yavaş yavaş akciğerlerde ortaya çıkar ve ilerler” diye konuştu.
ÖKSÜRÜĞE, BALGAMA DİKKAT
25 yaş üzerindeki şahıslarda akciğer işlevlerinin yıllar içinde düştüğünü aktaran Prof. Dr. Özlü, “Biliyorsunuz, akciğerler hayati organlarımızın en başında yer alır. 25 yaşından sonra akciğerlerde giderek işlevsel kayıplar oluşuyor. Lakin KOAH’da bu işlevsel kayıp olağan kaybın çok daha ötesinde oluyor ve genelde 50-60 yaşlarından sonra akciğer yetmemeye başlıyor ve sıkıntılar ortaya çıkıyor. Erken periyotta öksürük ve balgam üzere şikayetler görülür. Genelde sigara içenler bunun sigaraya bağladıkları için çok önemsemezler ve işte sigara içiyorum öksürüyorum balgam çıkarıyorum diyerek bunu bir hastalık belirtisi üzere kabul etmez. O yüzden sağlıklı bir kişi öksürmez ve balgam çıkarmaz. Şayet sigara içiyorsanız ve öksürük balgam çıkarıyorsanız bu akciğerde bir hastalığın başladığı manasına gelir. Bir alarm manasına gelir, bu alarmı duymak lazım. Nefes darlığı bu işin daha ileri bir sürece varlığını gösteren ikinci bir alarmdır. Bunu da yaşlılığa verip ‘Yaşlandım, yokuş çıkarken yoruluyorum’ filan üzere düşünür beşerler. Meğer yaşlılıktan değildir bu KOAH nedeniyle ortaya çıkan bir nefes darlığıdır” dedi.
KOAH’ın önlenebilir hastalık olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özlü, “Temiz havası solumak gerekiyor akciğerimizi müdafaanın en düzgün yolu her türlü ziyanlı gazlardan, tozlardan, dumanlardan, kimyasal ortamlardan kaçınmak. Göğüs hastalıkları uzmanının takibi altında bu hastalar hem ömür kaliteleri artırılabilir hem şikayetleri ortadan kaldırılabilir hem de hastalığın ilerlemesi önlenebilir. Akciğerler birinci doğduğumuz andan öleceğimiz ana kadar bize her vakit en çok gerekli organların başında yer alır. O bakımdan akciğerimizi korumak kıymetli. ‘Dünya KOAH Günü’ de bu maksatla oluşturulmuş; akciğerlerinin farkındalığına varmak emeliyle. Onun için pak hava solumaya dikkat edelim” diye konuştu.