2022 yılının son ayına girildiğinde bir yandan EYT öte yandan da taban fiyat hareketliliği yaşanıyor.
Asgari fiyat: Çalışanlara olağan bir çalışma günü karşılığı ödenen ve emekçinin besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere mecburî muhtaçlıklarını günün fiyatları üzerinden minimum seviyede karşılamaya yetecek fiyatı söz etmektedir.
İşçilere, Kurulca belirlenen fiyatlardan düşük fiyat ödenemez. İş mukavelelerine ve toplu iş kontratlarına bunun bilakis kararlar konulamaz. Patronlar tarafından, emekçilere sağlanan toplumsal yardımlar sebebiyle minimum fiyattan rastgele bir indirim yapılamaz.
2022 yılında minimum fiyatta fiyat artışları ve enflasyona bağlı nedenlerle Ocak ve Temmuz olmak üzere 2 artış yapıldı.
Asgari Fiyat Tespit Kurulunu,: Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının daveti üzerine toplanır ve Bakanlıkça hazırlanan gündeme nazaran çalışır.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, öncelikle Türk-İş Lideri Ergun Atalay ve TİSK Lideri Özgür Burak Akkol ile bir ortaya gelerek minimum fiyat tespit kurulunun takvimini belirleyecek.
Komisyon, en az on üyenin iştiraki ile toplanır ve oylarının çoğunluğu ile karar verir. Karara katılmayan üye, isterse katılmama münasebetini belirtir. Oyların eşitliği halinde, Liderin bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Kurulun her toplantıda aldığı kararlar karar defterine yazılır ve lider ve üyelerce imzalanır.
Asgari Fiyat Tespit Kurulu, fiyatın belirlenmesinde mevzuyla ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler ile işbirliği yapabilir, emekçi ve patron kuruluşlarının bu mevzudaki teklif ve görüşlerini alabilir. Ayrıyeten Komite, gerektiğinde uzman şahısların bilgisine başvurabilir.
İşçi tarafı yoksulluk, açlık hudutlarının dikkate alınarak, patron tarafı ise üretim maliyetlerinin ve milletlerarası rekabetin de dikkate alınarak taban fiyatın belirlenmesini talep ediyor.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın birçok kere defaetle söylediği üzere, enflasyondan daha yeterli bir oranda taban fiyatın belirlenmesini bekliyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Personelin işçinin enflasyona ezdirilmemesi noktasında kırmızı çizgisi var.
2021’de net 2 bin 825 lira olarak uygulanan minimum fiyat, 2022 Ocak ayında tarihin en yüksek artışı yapılarak yaklaşık yüzde 50 artırımla net 4.253 lira olarak belirlendi. 2022 Temmuz ayında yapılan artırımla birlikte net taban fiyat 5.500,35 TL olarak uygulanıyor.
Türk-İş her ay yayınlamış olduğu açlık sonunu Kasım 2022 devrinde 7.785 TL öngörmüştür. Hak-İş de taban fiyatta açlık hududu ve geçim koşulları dikkate alınarak açıklanmasını talep etmektedir.
DİSK ise Ekim 2022 periyodu için açlık hududunu 7.552 TL öngörmüştür.
Farklı artış oranlarına nazaran 2023 yılı taban fiyat oranı aşağıda ayrıntılı olarak açıklanıyor.
Öngörülerimize nazaran taban fiyatta yüzde 40 ila yüzde 50 aralığında bir artış olması mümkün görünüyor.
Elbette emekçi ve patron temsilcileri ortasında sıkı bir pazarlık olacağı anlaşılıyor.
Dolayısıyla net olarak bakıldığında 7.500 TL ila 8.500 TL aralığında bir sayının belirlenmesi tatmin edici olacaktır.
Umarım iş barışı ve emeğin korunması bağlamında her iki tarafında şad olacağı bir taban fiyat belirlenir.