Depremin akabinde süratle ayağa kalkarak üretime başlayan birçok fabrika, yaşanan büyük göç nedeniyle şu sıralar çalıştıracak eleman bulmakta büyük sorun çekiyor. İktisat idaresi, zelzele bölgesindeki 11 vilayette istihdamı artırmak ve göçü önlemek için özel taban fiyat konusunu gündeme alırken bölgede personel karaborsası oluştuğu öğrenildi. Birtakım fabrikaların siparişlerini yetiştirmek için öteki fabrikaların çalışanlarına cazip teklifler götürdüklerini söyleyen patronlar, “Göç nedeniyle çalıştıracak eleman bulmakta aslında zorlanıyoruz. Bunun üstüne bir de çalışanlarımızı elimizden almaya çalışan fabrikalar var. Çalışanlarımıza ‘Bizimle çalışırsan gündüz 100 TL, gece vardiyasında da 250 TL fark veririz’ diyorlar. Bu centilmenliğe yakışmıyor. Bu farkı veremeyecek çok firma var” açıklamasında bulundu.
NİTELİKLİ ATEŞ PAHASI
Aldığı siparişleri yetiştirmek ve milletlerarası şirketlerle yaptığı kontratlara uymak zorunda kalan iş insanları için şu anda en kıymetli gündem çalıştıracak nitelikli eleman bulmak. Tesislerini ayağa kaldırmak ve makinelerini tekrar çalıştırmak için 24 saatini fabrikada geçiren patronlar SABAH’a şunları söyledi: “Nitelikli çalışanımızı kaybetmemek için yaşadığımız büyük zorluğa karşın maaşlarına önemli artırımlar yapıyoruz. Minimum fiyat bizatihi 15-20 bin liraya dayandı. Personellerimizin makul fiyat artış taleplerini imkânlarımız nispetinde karşılıyoruz. Nitelikli elemanda ise çok daha yüksek sayılar kelam konusu.”
GECE GELENE 250 TL FARK
Patronların oluşturduğu karaborsada en yüksek tarife ise gece çalışmalarında uygulanıyor. Emekçilerin yaşadıkları büyük travmadan ötürü gece çalışmak istememeleri üzerine kimi işletmelerin “Gece çalışırsan günlük ek 250 TL veririm” dedikleri öğrenildi. Geceleri ailesini yalnız bırakabilen birçok çalışanın da bu teklifi kabul ettiklerini söyleyen patronlar, “Bu durum uzun vadede esnafa da ziyan verecek. Fırıncı, berber, cafe-restoran üzere küçük işletmeler çalıştıracak adam bulamayacak. Zira burada çalışan şahıslar ‘gider fabrikada çalışırım en az 15 bin lira alırım’ diyecek. Bunu verecek endüstrici sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor” diye konuştu.
BATILI FİRMALAR TEŞVİK EDİYOR
Bilhassa dokumacılık ve hazır giysi dalında eleman ıstırabının had safhada olduğunu anlatan patronlar, bunun bir nedeninin de Batı’daki firmalar olduğunu anlattı. Başta Denizli olmak üzere birçok kentte, zelzeleden etkilenen vilayetlerden gelecek çalışanlara cazip şartlarda iş imkânı sunulduğunu aktaran patronlar, “Oysa yerinde ihya kıymetli olmalı. Bu kentlerin endüstrisi batarsa güzelce hayalet kentlere dönüşür. Biz buna müsaade etmek istemiyoruz. Burada bir Kurtuluş Savaşı veriyoruz. Bu süreci personeliyle patronuyla el birliği ile aşacağımıza inanıyoruz” kelamlarıyla yaşadıkları kuvvetli süreci anlatıyor.
ÇÖZÜM BULUNMALI
Zelzelenin üstünden daha 40 gün geçmeden yaşanan düzensizliğin kendilerini zorda bıraktığını söyleyen patronlar, “Kısa vadede bu durum çalışanın lehine üzere görünse de uzun vadede bundan hepimiz ziyan göreceğiz. Bu farkı veremeyecek durumda olan çok fabrika var. Buna ticaret ve sanayi odaları başta olmak üzere yetkili mercilerin tahlil bulunması gerekiyor. Zira biz işimizi ayakta tutmaya çalışıyoruz. Görünün o ki biz sarsıntı kadar bundan da ziyan göreceğiz” diyor.