Bosna Hersek’teki Hırvat milliyetçisi Hırvat Demokrat Birliği (HDZ Bosna Hersek) Genel Lideri Dragan Covic, ülkedeki seçim beklentileri, Türkiye ile bağlantılar ve Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in Hırvatların lehine olduğu savunulan seçim yasası kararını AA muhabirine kıymetlendirdi.
Seçimlerin akabinde ülkedeki hükümet kurma çalışmalarında “kilit parti” haline gelen HDZ Bosna Hersek’in başkanı Covic, HDZ’nin, varlık gösterdiği her bölgede hükümeti kurmak için “gerekli” olduğuna işaret ederek, müzakere sürecine perşembe başlayacaklarını söyledi.
Parti olarak önceliği Bosna Hersek Bakanlar Kurulu ve entite seviyesindeki Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) hükümetine vereceklerini tabir eden Covic, “Parti olarak ortaklarımızın bilmesi gereken iki konu var. Birincisi, Avrupa Birliği (AB) üyeliği ve aday ülke statüsü almak. İkincisi de ıslahatlar.” dedi.
Covic, ülkedeki siyasi yapı gereği Bakanlar Kurulu Lideri’nin Hırvat olacağını vurgulayarak, “İşte bu kısımda çok net olmalıyız. Daha evvel kimsenin ilgilenmediği maddelerle ilgilenmeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“TÜRKİYE İLE UYGUN MÜNASEBETLERE DEVAM EDİLMEL
Türkiye’nin komşu ülkeler ortasında olmamasına karşın Bosna Hersek siyasetinde görünür bir tesirinin bulunduğuna işaret eden Covic, “Türkiye ile düzgün münasebetlere devam etmeliyiz lakin birey yahut siyasi parti düzeyinde olmamalı.” dedi.
Covic, Türkiye ile ilgilerin Bosna Hersek kurumları seviyesinde olması gerektiğini söyledi.
– Yüksek Temsilci’nin “dayattığı” maddeyi değerlendirdi
Schmidt’in seçim akşamında sandıkların kapanmasının akabinde “işlevsellik paketi” isminde “dayattığı” seçim yasası için “memnuniyet” duyduğunu tabir eden Covic, “Kendisini aradım ve bunu aslında bizim yapmamız gerektiğini söyledim. Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) Halklar Meclisindeki kurucu halkların delege sayısının 17’den 23’e çıkartılmasının tam olarak ne manaya geldiğini deneyim ederek göreceğiz.” dedi.
Covic, Schmidt’in Devlet Başkanlığı Kurulu için de yasa dayatması gerektiğini savunarak, kurulun Hırvat üyesinin Hırvatlar tarafından seçilmesini dilek ettiklerini belirtti.
Bosna Hersek’in komşuları Hırvatistan, Sırbistan ve Karadağ ile âlâ alakalar geliştirmesi gerektiğini söyleyen Covic, “Tek bir dış siyasetimiz olmalı. ‘Dışişleri, Boşnak, Sırp ya da Hırvat olunca artık hangisi kimi dinleyecek? Hangi partinin suyuna gidecek?’ niyetleri olmamalı. Ukrayna’da savaş varsa ona karşı devlet seviyesinde Bosna Hersek’in bir tavrı olmalı, bireylerin değil.” diye konuştu.
Covic, Boşnakların oyları ile tekrar seçildiğine inandıkları kurulun Hırvat üyesi Zeljko Komsic ile “ülkede iki Boşnak üye” olduğunu söz ederek, ülkedeki Hırvat siyasetini kendisinin savunduğunu ve savunacağını belirtti.
Hırvat parti önderi Covic, savaşın yaşandığı 90’lı yıllarda yürütülen siyasetin kimseye bir yarar getirmediğini kelamlarına ekledi.
– HIRVATLARIN ÖNÜNÜ AÇAN KARAR
Schmidt, 2 Ekim’de yapılan genel seçimlerin akşamında sandıkların kapanmasının akabinde yazılı açıklama yayımlayarak, ülkede temmuzdan bu yana tartışmalara ve hatta siyasi krize neden olan seçim yasasını “işlevsellik” paketi ismi altında “dayattığını” açıklamıştı.
“İşlevsellik paketi” olarak isimlendirilen kararlara nazaran, Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17’den 23’e çıkartılırken Federasyon’daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsilci sayısı artmış olacak.
Halklar Meclisindeki sandalye sayısını 58’den 80’e çıkarması öngörülen Schmidt’in kararının, ülkedeki Hırvat milliyetçisi parti HDZ’nin lehine olduğu tabir ediliyor.
HDZ’nin temsil hakkının güçlenmesinin önünü açan bu kararla gelecek devirde Hırvatların birçok hususta kelam sahibi olabileceği tez ediliyor.
2018’DE SEÇİM ISLAHATI TALEP ETTİ
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp, üç kurucu halk bulunuyor.
Devletin en üst mevkisi Devlet Başkanlığı Kurulu üyelerinin biri Boşnak, başkası Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki (FBIH) vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti (RS) entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Komsic’e karşı 2018 seçimlerinde kaybeden Covic, Komsic’in FBIH’deki Boşnakların oylarıyla seçildiğini sav ederek, ülkede yeni bir seçim yasası ıslahatı talebinde bulundu.
Bosna Hersek’in başşehri Saraybosna’da Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası ıslahatı müzakereleri, Boşnak ile Hırvat partileri ortasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona erdi.