Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) üzere gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının faizleri artırmaya devam etmesinin global ekonomiyi resesyona ve akabinde uzun müddetli sakinliğe itme riski taşıdığını bildirdi.
UNCTAD’ın açıkladığı 2022 Ticaret ve Kalkınma Raporu’nda bu yılki global büyüme sayıları değerlendirilirken geleceğe dair öngörüler paylaşıldı.
Raporda, gelişmiş ekonomilerdeki süratli faiz artışları ve mali sıkılaşmanın, Kovid-19 salgını ve Ukrayna’daki savaştan kaynaklı gerisi arkasına gelen krizlerle birleşerek halihazırda global iktisattaki yavaşlamayı gerilemeye dönüştürdüğü ve iktisatta istenen “yumuşak inişin” muhtemel görünmediği belirtildi.
Gelişmiş ekonomilerdeki para ve maliye siyaseti atılımlarının dünyayı global resesyona ve uzun müddetli sakinliğe itme riskini taşıdığına dikkat çekilen raporda, 2008’deki mali krizden ve 2020’deki Kovid-19 şokundan daha berbat ziyan verme riski olduğu aktarıldı.
İHTİYATSIZ BİR KUMAR
Raporda, faiz oranlarının son derece düşük olduğu 10 yılda, merkez bankalarının daima olarak enflasyon amaçlarının gerisinde kaldığı ve daha sağlıklı ekonomik büyüme sağlamakta başarısız olduğu anımsatıldı.
UNCTAD’ın raporunda, resesyon yaratmadan daha yüksek faiz oranlarıyla fiyatları aşağı çekebilmeye yönelik rastgele bir niyetin “ihtiyatsız bir kumar” olduğu söz edildi.
Gerçek fiyatların düştüğü, mali sıkılaşmanın, finansal çalkantıların ve çok taraflı dayanak ve uyumun yetersiz olduğu bir periyotta çok mali sıkılaşmanın birçok gelişmekte olan ülke ve kimi gelişmiş ülkelerde sakinlik ve ekonomik istikrarsızlık devri başlatabileceğine dikkat çekilen raporda, ABD’deki bu yılki faiz artışlarının Çin hariç gelişmekte olan ülkeler için gelirde varsayımı 360 milyar dolarlık azalmaya ve ileride daha fazla probleme neden olabileceği kaydedildi.
Raporda, faiz artırımları yüzünden gelişmekte olan 90 ülkenin ulusal parasının bu yıl dolar karşısında yüzde 10’dan fazla bedel kaybettiği vurgulandı.
Global ekonomik büyümeye ait beklentilerin kötüleştiği belirtilen raporda, dünya iktisadının bu yıl yüzde 2,5 büyümesinin beklendiği bildirildi. UNCTAD, mart ayında yayımladığı raporda global iktisadın 2022’de yüzde 2,6 büyümesinin beklendiğini açıklamıştı.
Raporda, global ekonomik büyümenin 2023’te ise yüzde 2,2’ye düşmesinin beklendiği aktarıldı.
RESESYONU ÖNLEMEK İÇİN HALA VAKİT VAR
Rapora ait Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi’ndeki basın toplantısında konuşan UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, “Gelişmiş ülkelerdeki para siyasetleri ve mali uygulamalar, 2008 ve 2020’deki Kovid-19 şokundan daha makûs bir hasara yol açarak dünyayı global resesyon ve uzun periyodik sakinliğe sürükleme riski taşımaktadır.” dedi.
Grynspan, öngörülen global resesyonun önlenmesi için hala vakit olduğuna dikkati çekerek gelişmiş ülkelere mali siyasetlerini bu doğrultuda tekrar düzenleme daveti yaptı.