Son bir yıldır ralli üzere yükselişe geçen konut fiyatları ve kiralara karşı devlet Toplumsal Konut Projesi için dün birinci kazmayı vururken özel bölüm de kolları sıvadı.
Dar ve orta gelirli vatandaşlar için konut geliştirmeyi planlayan özel bölüm oyuncuları, yeni bir teklif getirdi. Buna nazaran, devlet yerlerinde toplumsal konutlar yapılacak, yıllık üst limiti belirlenen oranlarla kiralanacak.
Öneri hayata geçerse, vatandaşlar, bugünün şartları baz alındığında 3+1 meskenleri ortalama 4 bin TL’ye kiralayabilecek.
YENİ BİR ROTA OLUŞACAK
Bu sene “Rota Tekrar Oluşturuluyor” mottosuyla düzenlenen ve 17’nci kere geçekleştirilen Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Gayrimenkul Tepesi’nde, GYODER Lideri Mehmet Kalyoncu Erişilebilir Konut Modeli’nin ayrıntılarını anlattı.
Gayrimenkul dalında yeni bir rota oluşturmak istediklerini aktaran Kalyoncu, bunu da özel bölüm, kamu, mahallî idareler, mimarlar, kent planlamacılar ve değerleme firmaları üzere tüm paydaşlarla yapmayı hedeflediklerini tabir etti.
Ankara’da Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesinin temellerinin atıldığını hatırlatan Kalyoncu, “Her şeyi devletten beklememiz lazım. Biz özel kesim olarak toplumsal muhtaçlıkları ve ülke menfaatlerimizi gözeterek bu hususa yaklaşıyoruz” dedi.
5 YILLIK KONTRAT OLACAK
GYODER olarak Ocak 2022’de Erişilebilir Konut Komitesi’ni kurduklarını anlatan Kalyoncu, bu komite ile Erişilebilir Konut Modeli’ni kurguladıklarını kaydetti. İnşaatta en büyük maliyetin yüzde 50 ile arsa hissesinden geldiğine dikkat çeken Kalyoncu, şöyle devam etti:
“Bu yüzde 50’lerde olduğu sürece erişilebilirliği konuşamayız O nedenle bir kamu-özel işbirliği modelini devreye alalım. Devlet bu projenin yapılacağı yerleri fiyatsız tahsis etsin. Burada geliştireceğimiz konutları alt ve orta gelir kümesine kiralayalım.
Kirada her vilayet için devlet yıllık üst limit belirlesin. Bu konutlar kiracılara 3-5 yıllık kontratlarla verilsin. Konutlarda ortalama kira bedeli harcanabilir hane gelirinin yüzde 30’u olabilir. Çalışan anne-baba üzerinden düşündüğümüzde ikisinin gelirinin yüzde 30’u kiraya verilebilir. Bugünün şartlarında 3+1 daireni kirası ortalama 4 bin TL olabilir.”
SPK DENETLESİN
Bu niyetle kullanılan yerlerin nitekim muhtaçlık sahibine gittiğinden emin olunması gerektiğine dikkat çeken Kalyoncu, “Projeler Sermaye Piyasası Şurası tarafından denetlenen GYO’lar tarafından yapılabilir. TOKİ de buraları denetleyebilir” dedi. Projenin kabul edilmesi halinde 1-1.5 yılda konutların üretilebileceğini anlatan Kalyoncu, “Bu modelde 500 bine kadar konut üretebiliriz” diye konuştu.
KONUTLAR 15 YIL SONRA DEVLETİN
Arsa maliyeti sıfırlansa dahi yatırımın 15 yılda geri döneceğini anlatan Kalyoncu, “Bu vadelerde bir fonlama imkânı oluşturulursa, devletin denetim ettiği bir sistemde erişilebilir kira sayısıyla konutlar üretilebilir. İhaleye girip kazanıyorsunuz, inşa ediyorsunuz, işletip kiraya veriyorsunuz.
Maliyetler size yansıyacağı için nitelikli üretimin olacağı bir model. 15 yahut 18 yılın (ihalede kaideler nasıl belirlendiyse) sonunda sağlam ve pak bir biçimde devlete konutları teslim ediyorsunuz. Devlet emlakını iktisada kazandırılıyor, bölümdeki atıl kapasiteyi kullanmış oluyoruz. Şu anda gereksinim olan erişilebilir konut sorununu çözmüş oluyoruz ve aslında devletin de bu mühletler bittiğinde elinde yönetebileceği bir konut stoku oluşuyor” biçiminde konuştu.
ORTA GELİRLİ İÇİN KONUT ÜRETİLMELİ
GYODER tarafından 17’ncisi gerçekleştirilen Gayrimenkul Doruğu’nun, “Küresel Yatırımlar” panelinde konuşan Vonovia CEO Rolf Buch, “İnsanlar kentlere göç ediyor. Türkiye’de de birebir deneyim yaşanıyor. Orta ve alt gelir kümesi için konutlar sunulmalı” dedi. Emaar Properties İdare Heyeti Lideri Jamal Bin Theniyah da, “Türkiye çok büyük bir iktisat.
Güney, Kuzey, Doğu ve Batı’nın birleştiği bir merkez İstanbul. Biz de daha fazla yatırım imkânı görmek istiyoruz” diye konuştu. Panelin son konuşmacısı Gaw Capital Partners Lideri Goodwin Gaw da, “Türkiye Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlıyor. İstanbul çok büyük bir köprü” tabirlerini kullandı.