Rekabet Heyeti RK süratli tüketim malları bölümünde faaliyet gösteren üretici tedarikçi ve perakendeci niteliğindeki Pepsi Travesti çokuluslu ilaç şirketi GlaxoSmithKline GSK Pasifik Tüketim Eserleri Satış ve Ticaret A Ş Türkiye’nin en büyük sakız şeker şekerleme lolipop draje çikolata bisküvi şirketlerinden Kent Besin Eti Besin A Ş Antalya Travesti Alman şekerleme firması Haribo Red Bull Şölen Çikolata Besin Sanayi A Ş Beypazarı İçecek Pazarlama A Ş Doğanay Besin Tarım ve Hayvancılık A Ş Unmaş Unlu Mamuller Besin Sanayi ve Bursa Travesti Ticaret A Ş Yeni Mağazacılık A Ş Seviye Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret A Ş Horizon Süratli Tüketim A Ş ye 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun un 4 unsurunda yer alan Belirli bir mal yahut hizmet piyasasında direkt yahut dolaylı olarak rekabeti engelleme bozma ya da kısıtlama emelini taşıyan yahut bu etkiyi doğuran veyahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler ortası muahedeler uyumlu hareketler ve teşebbüs birliklerinin bu cins karar ve hareketleri hukuka muhalif ve yasaktır kararını ihlal edip etmediklerinin tespiti üzerine soruşturma açmıştı
Bugün ise kelam konusu soruşturmada 2 gün sürecek kelamlı savunma kademesine geçildi
Sözlü savunma toplantısına Rekabet Kurumu binasında Rekabet Kurumu Lideri Birol Küle heyet üyeleri soruşturma heyeti ve soruşturmaya kelam konusu teşebbüslerin temsilcileri katıldı
Rekabet Kurumu Lideri Küle kelamlı savunmadan evvel yaptığı açılış konuşmasında 20 firmaya yönelik başlatılan soruşturmanın 4054 sayılı Kanun’un 4 unsurunda yer alan Belirli bir mal yahut hizmet piyasasında direkt yahut dolaylı olarak rekabeti engelleme bozma ya da kısıtlama emelini taşıyan yahut bu etkiyi doğuran veyahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler ortası muahedeler uyumlu aksiyonlar ve teşebbüs birliklerinin bu tıp karar ve hareketleri hukuka alışılmamış ve yasaktır kararını ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik açıldığını hatırlattı
Küle nin savları ve evrakın içeriğini özetlemek üzere kelam verdiği soruşturma heyeti ise 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun un 4 unsurunun belli bir mal yahut hizmet piyasasında direkt yahut dolaylı olarak rekabeti engelleme bozma ya da kısıtlama gayesini taşıyan yahut bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler ortası muahedeler ve uyumlu aksiyonlar ile teşebbüs birliklerinin bu cins karar ve davranışlarını yasakladığını hatırlattı
Soruşturma heyetinin görüşüne nazaran zincir marketler ortasında ortak tedarikçiler aracılığıyla kurulan dolaylı temaslar yoluyla fiyatların yahut fiyat artışlarının uyumunun sağlandığı ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar fiyat artış tarihleri dönemsel aktiviteler ve kampanyalar üzere rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı sonucuna ulaşıldı
Fiyat indirimine giden yahut pazar genelinde fiyatların arttığı periyotta şimdi fiyat artışı yapmayan perakendecilerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle kelam konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı ve rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde eser özelinde fiyat düşürme üzere çeşitli stratejiler yoluyla teşebbüsler ortasındaki danışıklılığa ahengin daima olarak gözetildiği böylece ismi geçen perakendecilerin satışa sundukları pek çok eserin perakende satış fiyatlarının tespiti maksadına sahip topla dağıt karteli niteliğindeki mutabakat yahut uyumlu aksiyonlar yoluyla 4054 sayılı Kanun un 4 hususunu ihlal ettikleri sonucuna ulaşıldı
Heyet bu kapsamda 4054 sayılı Kanun’un 16 hususunun üçüncü fıkrası uyarınca gayri safi gelirlerinin binde beşi oranında idari para cezası uygulanması gerektiğine lakin şuranın 28 Ekim 2021 tarihli kararı ile anılan zincir marketlerin perakende satış fiyatlarının tespiti gayesine sahip topla dağıt özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki mutabakat yahut uyumlu aksiyonlar yoluyla 4054 sayılı Kanun un 4 unsurunu ihlal ettiği münasebeti ile kelam konusu teşebbüsler hakkında idari para cezası uygulandığı konusunun göz önünde bulundurulması gerektiğini kıymetlendirdi
Heyet Rekabeti Sınırlayıcı Muahede Uyumlu Aksiyon ve Kararlar İle Hakim Durumun Berbata Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına Ait Yönetmelik in 4 hususunun birinci fıkrasının a bendinde yer alan Bu Yönetmeliğin 5 inci unsuru çerçevesinde temel para cezası hesaplanır Temel para cezası Kanunun 4 üncü yahut 6 ncı hususlarında yasaklanmış piyasa nitelik ve kronolojik süreç olarak birden fazla bağımsız davranışın saptanması halinde her bir davranış için başka ayrı hesaplanır biçimindeki düzenleme kapsamında kelam konusu soruşturma kapsamında ihlal olarak bedellendirilen hareketlerinin davranışın gerçekleştiği pazar niteliği ve kronolojik süreci bakımından Heyetin anılan perakende kararına mevzu olan davranışları ile birebir olduğunu kıymetlendirdi
ZİNCİR MARKETLERE TEKRAR İDARİ PARA CEZASI VERİLMEMESİNİ DEĞERLENDİRDİ
Soruşturma heyeti tekrarlanmış cezalandırma yasağı olarak da bilinen bir kimsenin tıpkı fiilinden ötürü tekrarlanmış olarak yargılanamamasını ve cezalandırılamamasını tabir etmek üzere kullanılan Non bis in idem prensibi çerçevesinde kelam konusu soruşturma kapsamında rastgele bir idari para cezasına hükmedilmesine yer olmadığı değerlendirmesini yaptı
Tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ilişkin bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıklarını değerlendirildi
Heyet soruşturma tarafı tedarikçilerden Beypazarı Doğanay Seviye Eti Fritolay Gsk Haribo Kent Pasifik Pepsi Redbull Şölen ve Unmaş ın soruşturma tarafı zincir marketlerin geleceğe dönük satış fiyatları ve fiyat artış tarihleri üzere rekabete hassas bilgilerinin paylaşımına aracılık etmek suretiyle perakendeciler ortasında uyumun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynadıkları anılan perakendecilerin ise kelam konusu uyumdan haberdar oldukları ve tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ilişkin bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıklarını değerlendirildi
Heyet kelam konusu tedarikçilerin zincir marketlerin satış fiyatlarının tespiti maksadına sahip topla dağıt karteli görünümünde ortaya çıkan mutabakatlar yahut uyumlu aksiyonlar yoluyla 4054 sayılı Kanun un 4 unsurunu ihlal ettikleri ve bu ihlal nedeniyle zincir marketler ile birlikte ve eşit derecede sorumlu oldukları kelam konusu tedarikçilere 4054 sayılı Kanun’un 16 hususu uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiğini kıymetlendirdi
İSTENEN PARA CEZASININ YÜZDE ELLİ ARITILMASI İSTENDİ
Heyet kelam konusu firmalara para cezası uygulanması takdirinde ihlal teşkil eden aksiyonların Ceza Yönetmeliği kapsamında kartel niteliği taşıdığı temel para cezasının bu tespite dayanarak belirlenmesi gerektiği kelam konusu hareketlerin Doğanay GSK Kent ve Şölen bakımından bir yıldan kısa sürdüğü bu nedenle kelam konusu teşebbüsler bakımından belirlenecek temel para cezasının Ceza Yönetmeliğinin ilgili kararlarınca artırılmasına yer olmadığına ve bakımından hareketlerin bir yıldan uzun beş yıldan kısa sürdüğü bu nedenle temel para cezasının kelam konusu teşebbüsler bakımından yarısı oranında artırılarak uygulanması gerektiği kanaatine ulaştı
Heyet ayrıyeten kelam konusu teşebbüslerin Ceza Yönetmeliği kapsamında dikkate alınacak rastgele bir ağırlaştırıcı yahut hafifletici öge bulunmadığı konularının dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı
Soruşturma heyetinin görüş bildirmesinin akabinde kelamlı savunma toplantısı soruşturmaya taraf firma temsilcilerinin görüş bildirmesi ile devam etti